In Indonesië groeit de economie met zo’n 6 procent per jaar. Adrian Mardjuadi van DataDigi  in Jakarta noemt vier stappen die je moeten zetten om in het Zuidoost-Aziatische land te starten.

Regel een vergunning of zoek een lokale partner

“Wil je in Indonesië een  bedrijf starten, dan heb je een vergunning nodig. Dat geldt voor zowel bedrijven die spullen willen importeren als bedrijven die in Indonesië een product of dienst willen leveren. Voor het aanvragen van een ‘import licence’ moet je een adviesbureau inhuren. Je kunt hiervoor het beste contact zoeken met een internationaal bureau, bijvoorbeeld een van de grote internationale accountantskantoren. Dat is wat duurder, maar dan weet je ook zeker dat het goed geregeld wordt.

“Wil je in Indonesië een bedrijf starten, dan moet je op zoek naar een lokale partner. Want als buitenlander kun je dat niet alleen doen. Voor een bedrijf heb je bovendien een ‘business licence’ nodig. Voor de vergunning hoef je geen dure adviseurs in te huren, die kun je vrij makkelijk regelen als je bij de notaris de oprichting van het bedrijf vastlegt.”

Neem de tijd voor het vinden van personeel

“Goed personeel vinden kost veel tijd. Onlangs zochten wij iemand voor de technische dienst. Op een advertentie in de krant, of op de website jobstreet, krijgen we dan heel veel reacties. Maar als we gaan bellen, dan neemt de helft van de mensen de telefoon niet op. Van de helft die overblijft heeft zo’n 30 procent al een baan.

“Met 10 procent van de oorspronkelijke kandidaten vindt dan een gesprek plaats en daar komen dan twee of drie geschikte mensen uit. Wil je hoger opgeleide mensen, dan is het nog moeilijker. Wij zoeken al een half jaar zonder succes naar een softwareontwikkelaar.”

"De salarissen verschillen in Indonesië per regio. Maar in Jakarta zijn de mensen het duurst. Iemand die direct van de opleiding komt betaal je bruto zo’n 200 euro per maand. Een ervaren manager komt bruto op zo’n 1.000 euro per maand uit.

De opleiding van mensen zegt niet veel over hun kwaliteit. Ik kijk daarom altijd naar werkervaring. Als iemand zo’n twee jaar bij dezelfde werkgever zit, dan is dat een positief teken. Neem ik iemand aan, dan doe ik dat altijd eerst op een jaarcontract. Verloopt alles goed, dan bied ik na een jaar een vast contract aan. In Indonesië is dat wettelijk verplicht.

"De jaarlijkse salarisverhoging bereken ik altijd aan de hand van de inflatie plus een extra loonsverhoging die afhankelijk is van de prestaties. De inflatie kan hier trouwens fors zijn, algauw zo’n 7 tot 8 procent per jaar.’

Huur bedrijfsruimte in een buitenwijk

"Vestig je je in Jakarta, dan maakt het niet zoveel uit waar je gaat zitten. De stad staat altijd vol met files, dus je bent hoe dan ook lang onderweg. Er zijn hele dure locaties in het ‘business district’ van Jakarta.

"Zoek je meer betaalbare huisvesting, dan kun je beter in een van de buitenwijken gaan zitten. Voor een normaal bedrijfsgebouw van drie verdiepingen en zo’n 160 vierkante meter betaal je rond de 10.000 euro per jaar. Huurcontracten worden voor minimaal één jaar afgesloten. Maar meestal beginnen de onderhandelingen bij een termijn van twee jaar. Ben je nog aan het starten, dan kun je ook een ‘virtual office’ huren. Je hebt dan in het pand wel een brievenbus, maar geen kantoorruimte. Dat is nodig omdat je voor het regelen van de vergunningen een adres op moet geven."

Werk voor andere bedrijven

"Van de corruptie in Indonesië heb je niet zo’n last als je voor andere bedrijven werkt. Wil je een opdracht van de overheid, dan krijg je er wel mee te maken. En moet je je ‘business licence’ verlengen, dan kun je er eigenlijk niet omheen. Meestal betaal je de ambtenaar die de vergunning afgeeft wat extra’s. Over het algemeen is dat zo’n 25 procent van de normale kosten. De ambtenaar brengt de vergunning dan vaak zelf even langs om zijn ‘bonus’ op te halen."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl